Irak’ta yaşayan 21 yaşındaki Ali Calud, lösemiden hayatını kaybetti. Evi, Irak’ın güneyindeki Rumeyle’de, İngiliz petrol şirketi BP tarafından işletilen bir petrol sahasında olan Ali Calud’un ölümüyle ilgili konuşan doktoru, bu hastalığa bölgedeki yoğun kirlenmenin neden olduğunu söyledi.
Baba Hüseyin Calud da oğlu Ali Calud’un yaşadığı petrol yatağı çevresindeki topluluklarda kanserin ‘grip kadar yaygın olduğunu’ kaydetti. Hüseyin Calud oğlu için “Doğayı seviyordu. Dünyada en çok sevdiği yer bahçeydi. Çocukların dışarda oynayıp, özgürce nefes almasını isterdi” açıklamasında bulundu.
GAZIN AÇIK BİR ŞEKİLDE YAKILMASI LÖSEMİ RİSKİNİ ARTIRIYOR
21 Nisan’da hayatını kaybeden Ali’ye kanser teşhisi ilk olarak 15 yaşında kondu. O günden sonra, BP’nin işlettiği, mahallesine yasaları ihlal eder şekilde yakın olan petrol sahasından tutuşturma nedeniyle yayılan zehirli gaza karşı kampanya yapmaya başladı.
Petrol çıkartılması sırasında yapılan, zehirli atık gazların yakılması işlemi olarak özetlenebilecek tutuşturma ve beraberinde getirdiği zehirli gazlara karşı kampanya yürüten Ali, 2022 yılında BBC News Arapça’nın bir belgeseli için yaşamını belgelemişti. Belgeselde, gazın açık bir şekilde yakıldığı petrol sahaları yakınlarında yaşayan Iraklı topluluklardaki lösemi riskinin arttığını ortaya çıkartmıştı.
‘OYUN OYNAYIP HEMEN İÇERİ GİRERDİK ÇÜNKÜ GÖKTEN PETROL YAĞIYORDU’
Ali, belgeselde, “Futbol oynardık ama sonra hemen içeri girmek zorundaydık, çünkü bizi boğan bulutlar vardı ve gökten petrol yağıyordu” demişti. Arkadaşlarıyla birlikte Rumeyle’ye ‘mezarlık’ diyorlardı. Çünkü kentteki kanser düzeyleri çok yüksekti ve bunun tutuşturamadan kaynaklandığından şüpheleniyordu.
Ali, BBC ekibi için video günlükleri kaydetti ve bu şekilde görüntülenmesine izin verilmeyen, yüksek güvenlikli alandaki büyük kirliliğin ifşa edilmesine yardımcı oldu. Ölümünden haftalar öncesine kadar, petrol kirliliğini belgeleyen videoları göndermeye devam etti. Gönderdiği son videolarından birinde, yanakları kanser tedavisinde kullanılan steroidlerin etkisiyle şişmiş bir şekilde, Ali devam eden umutsuzluğunu dile getiriyordu: “BBC belgeselinden sonra BP ve hükümet Irak kentlerindeki kirliliği ve gazları azaltacaklarını söylediler ama maalesef herhagi bir şey değişmedi.”
‘KANSER BURADA GRİP GİBİ’
Ali, aynı zamanda 27 Nisan’daki hissedarlar toplantısında, BP’nin Yönetim Kurulu Başkanı Bernand Looney’ye, topluluğunda devam eden kirlilik konusunda meydan okumayı planlıyordu. Onun yerine babası konuştu. Looney’ye internet üzerinden görüntülü konuşma ve Irak’ın güneyinden bir çevirmenle birlikte şöyle dedi: “Kapımdan, günün 24 saati tutuşturmadan kaynaklanan siyah dumanı ve bu tutuşturmalarda görebiliyorsunuz. Bazen nefes almak çok zor ve petrol gökten yağıyor…kanser o kadar yaygın ki, burada grip gibi.”
Hüseyin, oğlunun yaşamının petrol devinin kârı için feda edildiğini söyledi. BP’nin kârı, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle birlikte, geçen yıl iki katından fazla yükselip, 27,7 milyar dolara yükseldi. BP’nin patronu Looneş Hüseyin Calud’a başsağlığı dileklerini iletti ve şirketinin Rumeyle’deki ortaklarıyla birlikte, petrol sahasındaki tutuşturma işlemlerini azalttıklarını ve sahadaki siyah duman sorununu çözmeye çalıştıklarını söyledi.
‘HERKES İÇİN GÜÇLÜ BİR TUTUM SERGİLEMELİLER’
Yıllık toplantıdan önce, İngiltere’nin en büyük emeklilik fonları, BP’nin Yönetim Kurulu Başkan’nın, iklim değişikliği konusundaki planlarını zayıflatmasını gerekçe göstererek, yeniden atanmasına karşı oy kullandı. Emeklilik fonlarından biri olan Nest, aynı zamanda Ali’nin yer aldığı BBC belgeselini gördükten sonra, BP’nin tutuşlama faaliyetlerini azaltma hamleleri konusunda kaygıları olduğunu söyledi.
Hüseyin oğlunu bir ‘kahraman’ olarak tanımladı ve oğlunun tedavisi boyunca iyimser olduğunu ve ‘hastalıktan ya da ölümden korkmadığını’ belirtti. Hüseyin, oğlunun ölümünün bir tür değişim getireceğini ve ‘şirketlerin ve ülkelerin sadece Ali için değil, herkes için güçlü bir tutum sergilemesini’ umduğunu söyledi.
Ali, ölümünden önce Irak için gördüğü rüyayı paylaşmıştı: “Umarım gelecekte bu petrol şirketleri gider ve gaz salımları durur da, çocuklar huzurla yaşayabilir.” (BBC Türkçe)
