Teknolojinin yeni tehdidi “yapay zeka sevgili”

Kullanıcılar, duygusal bağ kurulması amacıyla modelleştirilen “yapay zeka sevgili” uygulamalarında oluşturacakları avatarlarının saç ve göz rengini, boyunu, kilosunu, giyim tarzını ve hatta ses tonunu kişiselleştirebiliyor.

Görsel özelliklerin yanı sıra avatarların ilgi alanları, hobileri, dünya görüşleri ve mizah anlayışı da belirlenebiliyor. Özellikle yurt dışında bu uygulamayı kullananlar, boşandıkları eşinin ya da ayrıldıkları sevgililerinin karakteristik özelliklerini avatara tanımlıyor.

Yapay zeka, kullanıcıların duygu ve beklentilerini analiz ederek kişiye özel yanıtlar veriyor ve zamanla insan benzeri etkileşimler kurmaya çalışıyor. Sesli görüşme, mesajlaşma ve görüntülü iletişim gibi özelliklerle birebir etkileşim imkanı sunan bu uygulamalar, kişiselleştirilen avatarlar aracılığıyla duygusal bağ kurmayı güçlendirmeyi amaçlıyor.

“Sizin soru sormanıza gerek kalmadan mesajlar atıyor”

Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) Danışma Kurulu Üyesi Dinçer Karaca, söz konusu uygulamalara ilişkin yaptığı değerlendirmede, yapay zekanın insanların duygu durumlarını analiz ettiğini ve kendini sürekli geliştirdiğini belirtti.

Kullanıcının kendinde bulunan bir fotoğrafı ya da bir ünlünün fotoğrafını uygulamaya yükleyerek ona benzer avatar oluşturabildiğini anlatan Karaca, uygulamaya kullanıcı tarafından bir soru sorulmasa dahi otomatik olarak iletişime geçebildiğini ifade etti.

Karaca, “Artık sizin soru sormanıza gerek kalmadan, ‘Canım sıkıldı.’, ‘Benimle ilgilenir misin?’ gibi mesajlar atıyor, gerçekten karşınızda bir insan varmışçasına sizden cevap bekliyor.” dedi.

Kadınlar daha çok kullanıyor

İstatistiklere göre bu uygulamaları kullananların yüzde 60’ının kadın olduğunu belirten Karaca, uygulamanın sosyal tehditler barındırdığını vurguladı.

Bu duruma Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşanan ve otizm başlangıcı olan bir gencin “yapay zeka sevgili” ile kurduğu bağ sonucu intihar etmesi olayını örnek gösteren Karaca, şöyle devam etti:

“Otizm başlangıcı olan genç bir kullanıcı duygusal bağ kuracağı bir avatar oluşturuyor. Zamanla sosyal hayattan kopmaya başlıyor, eve kapanıyor, derslerinden soğumaya başlıyor ve ailesiyle iletişimi azalıyor. Gününün büyük bölümünde, hayranı olduğu kişinin avatarıyla zaman geçiriyor. Sonunda ‘Buluşma vaktimiz geldi’ diyerek avatarına mesaj attığında, avatarı da ona ‘Evet seni burada bekliyorum’ yanıtını veriyor. Bu yanıtın ardından avatarına ulaşabilmek için çocuk genç yaşta intihar ediyor.”

Karaca, veri gizliliği ve psikolojik bağımlılık gibi risklere dikkat çekerek, “Yapay zekayla bir tür duygusal bağ kurduğunuzda en özel bilgileriniz dahil tüm verilerinizi karşıya yüklüyorsunuz, karşı tarafta bir uygulama var ve uygulamanın sahipleri var. Aslında siz bütün özelinizi, bütün gizli bilgilerinizi karşı tarafa veriyorsunuz. İkincisi de bağlılık sorunları.” ifadelerini kullandı.

“Türkiye’de 250 bin kişi kullanıyor”

Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu, sanal ortamda yapay zekanın sevgili modellerinin sayısının son dönemde hızlıca arttığını söyledi.

Sağıroğlu, “Karşıdaki bir makine veya insan ama artık bunu ayırt etmekte güçlük çekiyoruz. Burada karşıdakinin sizin duygularınıza hitap etmesi, sizi anlaması kişide tatmin duygusunu arttırıyor.” dedi.

Türkiye’deki yapay zeka sevgili uygulamalarının istatistiklerine ilişkin konuşan Sağıroğlu, “Mesela spesifik yalnızca bir uygulamanın 112 bin kullanıcısı olduğunu söyleyelim. Türkiye geneline baktığımızda da 250 bin aktif kullanıcısı olduğunu görüyoruz.” diye konuştu.

Sağıroğlu, sözlerine şöyle devam etti:

“İnsan olmanın, insanca yaşamanın, davranmanın belki gittikçe robotlaşmaya dönüştüğü bir dönemdeyiz. Bunların aslında insanların o açlığını giderecek uygulamalar olduğu da kesin. Buradan öğreneceğimiz pek çok şey olabilir ama tabii ki burada gidişat şöyle, siz kişinin duygu-durum analizini, düşüncelerini, anlama, kavrama, düşünme aktarma yeteneklerini biliyorsanız, siz o kişiyi tanıyorsunuz. Tanımanız da şu anlama geliyor, kişiyi her türlü zafiyete uğratabilirsiniz.”

“Uzmana danışılmalı”

Psikolog Bilge Kılınçkaya ise bazı dönemlerde bireylerin görülme ve onay ihtiyacı duyabildiğini belirterek, yapay zekanın bu ihtiyacı gidermek amacıyla kullanılabildiğini anlattı.

“Yapay zeka sevgili” uygulamalarının kullanımı sonucunda insanların gerçeklikten kopabileceğini ifade eden Kılınçkaya, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Burada bir de risk altında bazı bireyler var, bazı yatkınlığı olan gruplar var. Örnek olarak ergenler, yalnızlık çeken bireyler, depresyonda olabilecek bireyler, sosyal izolasyonda olan bireyler. Bu tarz bireyler zaten genellikle her zaman bir onay ihtiyacı, her zaman bir güven ihtiyacı duyuyorlar başkalarından. Çünkü kendileriyle alakalı zaman zaman bazı özgüvensizlikleri mevcut oluyor. Aslında dışarıdan bir yerden sürekli olarak onlara bir özgüven verilmesi onlara iyi geliyor. Aslında sıkmak yerine sanki bir bağımlılık gibi daha da çok istemelerine yol açıyor.”

Uygulamayı uzun süre kullanan kişilerin çeşitli sorunlar yaşayabileceğine işaret eden Kılınçkaya, “Birey, sosyal çekilme yaşayabilir yani sosyal ortamlarda bulunamama daha çok evde, kendi başına yalnız bir şekilde olma hali gibi. Burada sosyal hayattan kopuş yaşanabilir. Bu yapay zeka uygulamalarına bir bağımlılık söz konusu da olabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Yapay zekanın bir araç olduğunu anımsatan Kılınçkaya, “Bazen insanlar yalnızlık duygusuyla baş etmek için de yapay zekaya yöneliyor. Eğer birey böyle bir duygu hissediyorsa bunu yakınlarına ve özellikle de bir uzmana danışmalı.” diye konuştu.

Related Posts

Bir uzay aracına artarda iki yıldırım çarparsa ne olur? İşte Apollo 12’nin hikayesi!

1969’da Ay’a inen ikinci insanlı görev olan Apollo 12, tarihe kalkış sırasında art arda iki yıldırım çarpması olayına maruz kalmasıyla geçti. Peki ama bu kadar kötü başlayan bir yolculuk, nasıl oldu da kazasız belasız tamamlanabildi?

2035 yasağına sert tepki: Otomotiv patronu ‘felaket olur’ dedi

Avrupa Birliği, 2035’ten itibaren yeni içten yanmalı motorlu araçların yasaklanmasını planlıyor. Ancak otomotiv dünyasından bu karara tepki büyüyor. Son olarak ünlü otomotiv patronu içten yanmalı motor yasağına karşı çıkan otomotiv patronları arasına katıldı ve mevcut planın “tam bir felaket” olacağını söyledi.

Chrome’a yapay zeka destekli rakip

OpenAI, yapay zeka destekli yeni bir internet tarayıcısını piyasaya sürmeye hazırlanıyor. Bu tarayıcı, özellikle Google’ın hâkimiyetindeki tarayıcı pazarını hedef alacak. Konuyla ilgili olarak Reuters’a konuşan üç kaynak, OpenAI’nin bu yeni tarayıcısının internet deneyimini köklü bir şekilde dönüştürmeyi amaçladığını belirtti.

Bilim dünyası alarmda, Dünya’nın dönüş hızında anormallik var: 9 Temmuz 2025, tarihin en kısa günü oldu

9 Temmuz 2025, bilim dünyasını şaşkına çevirdi. Dünya’nın dönüş süresi ortalamadan 1,6 milisaniye daha kısa olacak. Peki bu ne anlama geliyor? Dünya neden daha hızlı dönüyor? Bilim insanlarının açıklamalarıyla en kısa günün sırları haberimizde.

Klima kullanmadan arabayı serinletmenin yolunu açıkladı: Sosyal medyada izlenme rekoru kırdı

Yaz aylarında otomobilin içi adeta bir fırına dönüşüyor. Aracına binmek isteyenler yoğun sıcakla karşılaştığında ilk işi klimayı açmak oluyor. Ancak sosyal medyada hızla yayılan ve izlenme rekoru kıran bir video, klimasız serinlemenin pratik bir yolunu gösterdi.

iPhone 17 Pro ve iPhone 17 Air görüntülendi

Apple’ın yeni iPhone 17 modelleri, siyah renk seçeneğiyle geri mi dönüyor? Uzun bir süredir iPhone Pro modellerinde saf siyah rengi görmemiştik, ancak yeni sızıntılar, iPhone 17 Pro ve iPhone 17 Air’in saf siyah renk seçenekleriyle gelebileceğini gösteriyor.