Dış Ticarete Yön Verenler Derneği (DIŞYÖNDER) Başkanı Dr. Hakan Çınar’dan Gümrük Birliği uyarısı geldi.
Çınar, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği Anlaşması’nın acilen güncellenmesinin Türkiye’nin ticareti açısından hayati önem taşıdığını söyledi. AB’nin, Gümrük Birliği’ni serbest ticaret anlaşması (STA) formatına çevirmek istediğini bildiren Çınar, böyle bir değişikliğin Türkiye için çok büyük bir dezavantaj oluşturacağına dikkat çekti.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, geçen hafta Salzburg’da düzenlenen panelde ‘AB ile Gümrük Birliği Anlaşması’nın hizmetleri ve tarım ürünlerini kapsayacak şekilde genişletilmesi gerekiyor’ çıkışını hatırlatan Dr. Çınar, AB ile 27 yıl önce imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması’nın açılan güncellenmesinin Türkiye’nin ticareti açısından hayati önem taşıdığına dikkat çekti.
“Mevcut haliyle 4 büyük sorun var”
Dr. Hakan Çınar sözlerini şöyle sürdürdü: “Çünkü dünyadaki değişimlere ayak uyduramayan anlaşma, mevcut haliyle 4 büyük sorunu bünyesinde barındırıyor.
Bu sorunların başında AB’nin imzaladığı STA’lar var. AB’nin üçüncü ülkelerle imzaladığı STA’lar, Türk pazarını söz konusu ülkelere gümrüksüz açarken, bizim ürünlerimizin bu ülke pazarlarına serbest girme olasılığı Türkiye’nin ayrıca yapacağı ikili anlaşmalara bırakılıyor.
Karayollarındaki taşıma kotaları ve vize sorunları, işlenmemiş tarım ürünlerinin kapsam dışı tutulmasının yanı sıra teknik konuların ve standartların da acilen güncellenmesi gerekiyor. Anlaşmanın işleyişinde karşılaşılan bu sorunlar, çözümsüz kaldığı sürece ticaretimiz olumsuz etkileniyor.”
“Kararlılığımızı net bir şekilde ortaya koymalıyız”
Hakan Çınar, Avrupa Komisyonu’nun 2014’te Dünya Bankası’na hazırlattığı raporda, Gümrük Birliği Anlaşması’nın tarım ve hizmetler sektörünü de kapsayacak şekilde güncellenmesinin en uygun seçenek olarak öne çıktığını hatırlattı.
Komisyon’un 2016’da kendi uzmanlarına yaptırdığı ‘etki analizi’ çalışmasında da anlaşmanın modernize edilmesinin ilk seçenek olarak öne çıktığını belirten Çınar, şunları söyledi: “Gelinen aşamada Gümrük Birliği Anlaşması’nın acilen güncellenmesi gerektiği son derece net anlaşılıyor. Ancak AB bu güncellemeyi yaparken Gümrük Birliği’ni STA formatına taşımak istiyor.
AB’nin bu planı ticaretimiz açısından büyük riskleri barındırıyor. Her şeyden önce AB sürecinden daha da uzaklaşırız. Ham maddede dışa bağımlı olduğumuz için Türkiye’de üretilen ürünlerin ihracatında menşe sorunu yaşayabiliriz.
Ticari dengeyi ülkemiz aleyhine daha da bozan, ihracatımızın düşmesine kadar gidebilecek sonuçlarla karşılaşabiliriz. Tarım ve hizmet sektörünün anlaşmaya eklenmesi yönündeki beklentimizden tümüyle uzaklaşmak zorunda kalabiliriz. Dolayısıyla bu konularda hassasiyetimizi vurgularken, Gümrük Birliği’nde ülkemizin beklentileri doğrultusunda bir güncelleme için kararlılığımızı net bir şekilde ortaya koymalıyız.”
