Cinsiyet ve cinsellik içeren kitapların çocuklara pazarlanmasını veya sergilenmesini yasaklayan Macaristan yasası birkaç yıldır yürürlükte. Ancak bu yasa, şaşırtıcı sonuçları da beraberinde getiriyor.
İlk olarak Tibor Racz-Stefan isimli bir yazar kitaplarının plastiğe sarılı olarak satıldığını gördü. Genç yetişkinlere yönelik kurgular yazan genç isim, daha sonra kitaplarının raflardan kaybolduğunu şahit oldu. Bunun ardından Macar kitapçılar LGBTİ karşıtı yasalarla uğraşırken çocukların dükkanlardaki belirli bölümlere girmeleri yasaklandı.
Geçen ay bir kitapçı zinciri, gençlerin çocuk kitapları dışında herhangi bir şeyi görmesini engellediğinde, kimileri tarafından “propaganda yasası” olarak damgalanan kuralların nasıl uygulanacağına dair tartışma yeniden alevlendi.
Budapeşte’deki Alexandra Kitabevi’nin girişindeki tabelada, “18 yaşın altındaki kişiler yalnızca mağazanın gençlik bölümünde kalabilir.” diye yazıyordu.
Müşterilerden yaşlarını doğrulamalarının istenebileceği de eklenirken gençlik bölümünde sadece çeşitli ders kitapları ve çocuk kitapları yer alıyor; tarih, klasik edebiyat ve hatta bahçecilik bile yetişkinlere bırakıldı.
PLASTİK AMBALAJA KOYMA ŞARTI VAR
Budapeşte’deki diğer kitapçıların rafları da, genç okuyucuların kitapları açmasını önlemek için plastik ambalajlı kitaplarla dolu. Yanlış koridorda görülen çocuklara mağazaları terk etmeleri talimatı verildiği de bildirildi.
Geçtiğimiz hafta uluslararası bir kitap fuarında dünyaca ünlü çocuk ve gençlik kitap serisi “Harry Potter”ların bile plastikle kaplandığı görüldü, tıpkı popüler çocuk kitabı yazarı Rick Riordan’ın mitolojik maceraları gibi.
Alexandra mağazalar zincirinin yöneticisi Alexandra Matyi, LGBTİ karşıtı yasaların müşteriler arasında “anlayışsızlığa ve kırgınlığa” yol açtığını ve satış personeline “içeriğinin bilinmesine izin verilmeyen” kitapları okumaya çalışan çocukları uyarmaları söylendiğini aktardı.
Bazı kitaplar genç gözleri engellemek için “18+” yazan bantlara sarılıyor. LGBTİ bireylerden bahseden, cinsiyet tartışmaları yapan veya “cinselliği kendi gözünden tasvir eden” her şey 18 yaş altı kişiler için yasak, ancak Matyi ikincisinin neyden bahsettiğinin net olmadığını söyleyerek her kitapçının farklı davrandığını belirtti.
YENİDEN SINIFLANDIRMAYA İHTİYAÇ VAR
Kitapçıların gençlerin yasayı ihlal eden bir kitapla karşılaşmasını nasıl engellemeleri gerektiği konusunda yasanın net olmadığını söyleyen kitapçı, bazılarının bunu diğerlerinden daha katı yorumladığı anlamına geldiğini söyledi.
Matyi, mağazaların bir kitabın LGBTİ içeriği içerip içermediği konusunda yayıncılardan gelen bilgilere güvendiğini açıkladı ve yayıncılardan yeni kopya ve basımları çocuklar veya yetişkinler için “sınıflandırmalarını” istedi.
Temmuz ayında Macaristan’ın ikinci büyük kitapçısı Lira, İngiliz romancı Alice Oseman’ın kitabı “Heartstopper”ı çocuk bölümüne ambalajsız olarak yerleştirdiği için 892 bin TL (12 milyon forint) para cezasına çarptırıldı.
Eşcinsel bir romantizmi konu alan kitap, Emmy ödüllü bir Netflix dizisine de uyarlandı.
